Neoklasicizam
Zasićenost izuvijanim baroknim, rokajnim oblicima i preteranom dekoracijom, uz ponovno veliko interesovanje za antičku umetnost, polovinom XVIII veka, u Francuskoj, uslovilo je nastanak neoklasicizma. Doba vladavine Luja XVI, obeležila je opčinjenost antikom i antičkom tradicijom, u okvirima nauke i umenosti – arhitekture, poezije, slikarstva, skulpture, ali i svakodnevnog života i mode... Kao i do sada, visoki slojevi francuskog društva sa očaranošću su prihvatili novi stil, kroz kopiranje antičke mode, garderobe, frizura... ručavanje u ležećem položaju... Neke od najupečatljivijih ličnosti tog doba, kao sto su Marija Antoaneta i Madam Pompadur, svojim oduševljenjem i prihvatanjem novog stila, zapravo su zaslužne za njegov dalji razvoj i popularnost. Iz Francuske, kao svoje kolevke, neoklasicizam se brzo proširio i na ostale zemlje: Englesku, Španiju, Italiju, Rusiju...
Panteon, Pariz
Klasično doba, doba uzora kako su ga doživljavali, ponovo se vraća u evropsku umetnost. Tri osnovna principa antičke umenosti: simetrija, proporcija i harmonija, postali su ponovne smernice za arhitekturu i enterijere ovog doba. Stvarajući mirne i elegantne izglede i ambijente u kojima dominiraju prave linije i čisti, jednostavni oblici, ponovo su ostvareni estetski ideali klasične umetnosti. Stubovi, venci, timpanoni, karijatide, medaljoni poput gema i kameja, spirale, meandri... mnogobrojni su antički elementi koje prepoznajemo na fasadama, rađenim po uzoru na antičke grčke hramove, ali i u enterijerima i nameštaju izvedenim u ovom stilu.
Privatne prostorije Marije Antoanete, dvorac Versaj, Francuska
Dvorski saloni i apartmani ovoga doba, prikazuju nam komfor i lepotu stanovanja francuske aristokratije. Visoke svetle prostorije pravilnog oblika, nasuprot težnji ka svedenijim i mirnijim formama, dekoraciji i koloritu, u odabiru materijala i njihovim kombinacijama i dalje predstavljaju pojam svevremenskog luksuza i raskoši.
Obrada i način dekorisanja zidnih površina, podova i tavanica prilagođeni su novom stilu. Zidovi su uglavnom beli, izdeljeni na pravougaona polja, oivičena pozlaćenim ili bojenim profilima, između kojih su često umetana ogledala. Tavanice su ostajale bele i jednostavne.
Nameštaj, u duhu vremena, poprima strožije, jasnije forme i prave linije gubeći elegantnu izvijenost baroknih oblika. Stolovi i stolice/fotelje, imaju oslonce inspirisane antičkim stubovima sa prepoznatljivom trodelnom podelom, a ponekad su inspirisani karijatidama - modelovani kao ženske figure. Veštine i preciznost francuskih majstora u dekoraciji nameštaja raznim tehnikama, iz prethodnog baroknog stila, sačuvani su i preneti na mobilijar neoklasicizma. Lakiranje, umetanje plemenitih metala, egzotičnih vrsta drveta, porcelana ustaljene su tehnike dekoracije nameštaja, kroz upotrebu antičkih motiva: spirale, meandri, pletenice, akantusov list, vaze, snopovi pruća... Često su ovi motivi imali posebna alegorijska značenja. Jupiterov orao kao simbol kralja, paun kao simbol kraljice, a girlande od ruža i tobolci sa strelama simbolisali su njihovu uzajamnu ljubav.
Komoda, zadržavajući svoju važnost i položaj u francuskim enterijerima, takođe doživljava prilagođavanja duhu neoklasicizma. Naglašenog kubusnog oblika, na svojoj prednjoj strani uvek ima vertikalnu podelu na tri dela, kao jasnu odrednicu i karakteristiku ovog stila. Kao u salonu Marije Antoanete, na komodi su često postavljane čuvene i cenjene porculanske vaze iz Sevra rađene u kineskom stilu.
Autor: